بررسی کاریولوژیکی جوندگان ایران با استفاده از روش های کشت بافت و مغز استخوان

یکی از شا خص ترین ویژگی جوندگان تنوع در تعداد کروموزوم ها و یا ریخت شناسی کروموزومی آن-ها است. مطالعات کروموزومی برای شناسایی نمونه های متعلق به گونه های هر جنس، بررسی نژادهای کروموزومی و چند ریختی جمعیت های مختلف هر گونه جانوری، شناسایی گونه های همزاد و درک روابط فیلوژنتیک بین گونه ها در تاکسون های فراگونه ای دارای اهمیت آرایه شناسی بسیار است. این روش برای شناسایی نمونه های جوندگان در سطح گونه مورد استفاده قرار می گیرد و با نتایج چشمگیری همراه است. در این مطالعه تعداد 272 نمونه از 6 خانواده، 16 جنس و 29 گونه جوندگان مورد مطالعه قرار گرفت. گونه های مورد مطالعه متعلق به جنس های allactaga، pygeretmus، jaculus، mus، rattus، apodemus، nesokia، meriones، tatera، rhombomys، microtus، ellobius، cricetulus، dryomys، funambulus و calomyscus هستند. روش مطالعه نمونه ها با استفاده از روش های مختلف کشت سلول های خونی و مغز استخوان بوده و با توجه به یافته های تحقیق مشاهده می شود که تنوع کروموزومی درون گونه ای به ویژه در گونه های meriones crassus، tatera indica، calomyscus hotsoni، calomyscus elburzeinsis زیاد است. در بعضی از گونه ها تنوع گسترده ای در عدد دیپلوئیدی و سایر ویژگی های کاریوتایپی مشاهده می شود. تنوع کروموزومی درون گونه ای می تواند به صورت چند ریختی در داخل یک جمعیت خاص یا به صورت چندسنخی بین جمعیت ها در نظر گرفته شود. از این رو می توان ثبات کروموزومی در سطح گونه و تغییرات درون گونه ای آن را به عنوان یکی از معیارهای هویت آرایه شناختی گونه های زیستی از یکسو و تحول پذیری آن به عنوان نظام های پویای فرگشتی از سوی دیگر مورد مطالعه قرار داد و به اهمیت نقش تولید مثل جنسی در زیست شناسی تکاملی به عنوان زیربنای تغییرات کروموزومی پی برد.